Eğer bir kulaklık almaya karar verdiyseniz, aradığınız ilk şey elbette iyi bir ses kalitesi olacaktır. Bu anlamda kulaklığın teknik özelliklerini detaylarıyla incelemeniz gerekir. Çıkış, gücü, desibel seviyesi ve benzeri birçok özelliği inceleyebilirsiniz. Bunların yanı sıra kulaklıklarda bir de empedans özelliği vardır. Peki, nedir bu empedans ve kulaklık seçiminizde nasıl bir önem arz eder?
Empedans Nedir?
Empedans kısaca, kulaklık sisteminin ses kaynağından gelen elektrik akımına karşı gösterdiği dirence verilen isimdir.
Basit olarak, aynı ses kaynağına empedansı düşük başka bir kulaklığı bağladığınızda daha yüksek ses alabilmenize olanak sağlar. Fakat burada unutmamanız gereken şey, daha yüksek sesin daha kaliteli olduğunu anlamına gelmediğidir.
Genel kullanım amacıyla üretilen kulaklılar 8, 16 ve 32 ohm gibi farklı empedans değerlerinde tasarlanırlar. Bunların yanı sıra DJ kulaklıkları ise, genellikle 25 ila 70 ohm arasında değerlere sahiptir. Buna karşın değeri her ne olursa olsun, kulaklıkların empedansı, kaynağa göre kabul edilebilir bir ses düzeyi elde etmek üzere tasarlanır. Burada önemli olan nokta, kaynağa göre olmasıdır.
Düşük empedansa sahip kulaklıklar genellikle telefon, MP3 çalar gibi daha küçük kaynaklara takılmak üzere üretilmiştir. Bu tür ses kaynaklarının güçleri düşük olduğu için, genellikle kısıtlı bir pil tüketimiyle çalışırlar.
Yüksek empedans değerlerine sahip kulaklıklar ise, yüksek ses seviyesi sağlamak için üretilirler. Ancak bunlar daha fazla güç talep ederler. Sonuç olarak bu kulaklıklar mikser gibi güçlü ses kaynaklarıyla uyumlu olarak çalışırlar ve bu güçlü kaynaktan gelebilecek aşırı akımlara karşı korunurlar. Bunun yanı sıra daha geniş bir ses donanım spektrumuna da sahip olurlar.
Düşük empedans değerlerine sahip kulaklıklar, güçlü bir ses kaynağında kullanıldığında, aşırı akımlara karşı çok daha fazla hassasiyet göstereceklerdir. Örnek vermek gerekirse, bir DJ mikserine 18 ohm gibi düşük empedanslı kulaklığı bağladığınız, ses maksimum seviyelerde kulaklarınızı patlatabilir. Ya da tersi olarak yüksek empedansa sahip bir kulaklığı MP3 çalara bağlarsanız, yeterince ses vermeyecektir.
Kulaklıklar Nasıl Çalışır?
Kulaklıkları çalıştırmak için bir güç gerekir. Bu güç kulaklığın tipine ya da modeline bağlı olmaksızın ses üreten sürücünün kütle ve boyutunun fonksiyonudur. Elektrik akımının güç, direnç dengesi ve voltaj değeri; güç= voltaj² / empedans formülü ile açıklanabilir.
Kulaklıklarda bulunan ve mıknatısla etrafına sarılı bobin telleri, manyetik bir alan oluşturur. Empedans değeri aşağıya düştükçe, manyetik alan içerisinde bulunan sürücü de daha rahat hareket eder. Bu sayede diyafram daha fazla hava iletebilir. Bunun sonucu olarak düşük frekans tepkisi daha güçlü olur. Yani tiz sesler çok daha yüksek çıkar.
Yüksek empedans değerine sahip kulaklıkların bobinleri ise daha ince tellerde oluşur. Aynı büyüklüğe sahip sürücüyü hareket ettirmek için daha fazla güce ihtiyaçları vardır. Bobin daha ince bir sarıma sahip olduğu için kontrol kabiliyeti daha yüksektir. Bu da daha az ses bozulmasına ve çok daha iyi bir bas iletimine yardımcı olur.
Neden Tüm Kulaklıklar Yüksek Empedanslı Değil?
Kulaklıkların farklı empedans değerlerine sahip olmasının temelde iki farklı sebebi vardır. Bunlardan birincisi üretim maliyetleriyle, ikincisi de beklentilerle alakalıdır.
Yüksek empedans değerlerine sahip olan kulaklıklardaki hassas ses bobinini üretilmesi çok daha yüksek maliyetlere sebep olur. Ayrıca, yüksek empedans değerine sahip kulaklıkları efektif bir şekilde kullanmak çok fazla güç gerektirir. Bu da pil kullanan müzik çalarların güç kaynağı sorununu ortaya çıkarmaktadır.
Yüksek Empedanslı Kulaklıklar Daha Mı Kalitelidir?
Kulaklıklarda bulunan empedansın görevi, sesin çıkışındaki hassasiyeti ayarlamaktır. Empedans yükseldikçe hassasiyet azalacaktır. Sesler bir filtreden çıkmışçasına temizdir fakat bu kez de detaylar azalır. Empedans değeri azaldıkça sesteki detaylar ve hassasiyet de artacaktır. Buna karşın donanım ve kaynaktan gelen ses kötüyse, bu olumsuz yönde bir gürültü kirliliğine yol açacaktır.
Düşük empedanslı kulaklıklar, küçük cihazlarda daha yüksek ses verebilirler. Aynı zamanda sesten çıkan detaylarda daha fazla olabilir. Bununla birlikte kayıt kalitesinin, frekans performansının, bitrate ve ses kaynağının da önemli olduğu unutulmamalıdır.
Yüksek empedans değerlerine sahip kulaklıklar, daha geniş bir frekans aralığında sesleri, keskin bir şekilde ayırabilir. Bu durum seslerin daha net algılanmasına imkân tanır.
Kimi kullanıcılar yüksek empedans değerlerine sahip kulaklıkların, müziğe yeni bir boyut kazandırdığını iddia etmektedir. Yüksek değerlere sahip empedansların daha dinamik ve etkileyici bir ses kalitesi sunduğu iddiası kısmen doğrudur. Buna karşın durum, yüksek bir empedans değerine sahip kulaklığı satın alıp bunları MP3 çalarınıza takmak kadar basite indirgenemez. Eğer gerçekten yüksek empedans değerine sahip kulaklıklarda, kaliteli bir ses duymak istiyorsanız; donanımızın geri kalanını da dikkatli bir şekilde seçmeniz gerekir. Bu kulaklıklar ancak bu şekilde yüksek performans sağlayacaktır.
Eğer küçük bir cihaz için, yeterli müzik seviyesi arıyorsanız; düşük empedans değerine sahip kulaklıklar sizin için idealdir. Temiz bir çıkış ve daha rafine bir kalite arıyorsanız ise, yüksek empedans değerine sahip bir kulaklık tercih edebilirsiniz.
